Voorzitter Hendrik Galema blikt terug!
Jonge boeren krijgen veel sympathie, maar te weinig perspectief merkte Hendrik Galema in zijn vijf jaar als voorman van de Friese agrarische jongeren. „Fan moaie wurden allinnich krije wy noch gjin fergunning of finansiering.”
De landbouw vergrijst en dat leidt tot kopzorgen, onder andere in Brussel. Minder dan 12 procent van de boeren in de Europese Unie is jonger dan 40, memoreerde landbouwcommissaris Christophe Hansen woensdag nog bij de presentatie van zijn landbouwvisie.
Hij is bezorgd dat Europa op termijn ook voor landbouwproducten steeds afhankelijker wordt van andere delen van de wereld en wil jonge boeren dan ook extra ondersteunen en het beroep aantrekkelijker maken. „Zeker gezien de huidige geopolitieke en klimaat-onzekerheden.”
Wie wordt er nog boer?
Maar wie wil er tegenwoordig nog boer worden? De belangenclub voor agrarische jongeren in Friesland (AJF) zocht het onlangs uit onder haar 1180 leden, dat is iets meer dan een vierde van het aantal boerenbedrijven in de provincie.
Veruit de meesten willen wel of denken er nog over na en 18 procent wil het in ieder geval niet, zegt voorzitter Hendrik Galema (34) uit Hartwerd. Het zijn jongeren van 16 tot 35 jaar met een agrarische achtergrond. Ze komen vaak van een boerderij, maar zitten soms ook in het loonwerk of hebben een andere baan in de agrarische sector.
Zelf wist Galema het vrij snel. „Ik bin opgroeid op in pleats en hie al gau wat skiep. Ik fûn it altyd moai om mei fee om te gean.” Op zijn 23e stapte hij in een maatschap met zijn vader, oud CDA-gedeputeerde Sjoerd Galema en inmiddels runt hij een boerderij met 155 koeien.
Fan moaie wurden krije wy gjin fergunning
Hij juicht de plannen van de Europese Commissie toe, maar is vooral ook benieuwd naar de concrete uitwerking. „It binne no noch benammen moaie wurden, mar fan moaie wurden allinnich krije wy gjin fergunningen en finansiering.”
Er staat bovendien veel in wat hij de afgelopen vijf jaar als voorzitter vaker hoorde. „Wy hawwe it altyd oer it ferleegjen fan de regeldrok, goed ynkommen foar de boer en lokaal iten. Nimmen fynt it gewoan dat wy ús iten oeral weislepe.”
Iedereen loopt weg met de jonge knuffelboer
En of het nou, Brussel, Den Haag, het Provinsjehûs in Leeuwarden of de gemeente is, vanuit elke bestuurderskamer klinkt eigenlijk wel steun voor de jonge boer merkte Galema. „Ik bin gjin minsken tsjinkaam dy’t it net goed foar hawwe mei de jonge boer yn de fiif jier dat ik foarsitter bin. Eltsenien rint der mei wei, de jonge boer is wat knuffelber. Mar it bliuwt faak by goede yntinsjes.”
Landbouwakkoord
Ook voormalig landbouwminister Piet Adema hief de jonge boer op het schild, vanwege hun constructieve houding om tot een landbouwakkoord te komen. Dat moest toekomstperspectief bieden aan de sector en een uitweg uit de stikstofcrisis. Galema had hier wekelijks een overleg over met andere provinciale afdelingen van het Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK).
Hij baalde dat het overleg medio 2023 stukliep toen de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) de handen ervan aftrok omdat de sector in grote onzekerheid achterbleef. „Wy hiene der graach mei troch wollen.”
Uiteindelijk besloot Adema nog wel meer geld opzij te zetten voor boeren onder de 40 jaar die een bedrijf beginnen of overnemen. Die vestigingssteun werd opgehoogd met 100 miljoen euro voor de periode tot 2027, zodat jonge boeren 80.000 konden krijgen als ze beginnen, mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen.
Op slot
Een mooie steun in de rug, vindt Galema, maar ondertussen zitten veel bedrijven nog altijd op slot. Vanwege de stikstofcrisis ligt de vergunningverlening voor bijvoorbeeld de bouw of uitbreiding van een stal op veel plekken stil. En dat treft onder andere jonge, ambitieuze boeren. „Dy hawwe faak in soad kosten makke en wolle útwreidzje om it wer werom te fertsjinjen, mar dat is no bot beheind.”
Hij wijst ook de opgaven rond het terugdringen van stikstof, broeikasgassen en het schoner maken van water. „Jonge boeren hawwe faak ynnovative ideeën en wolle meitinken en feroarje, mar as der gjin perspektyf is wurdt de fraach: wa binne aanst de boeren dy’t oerbliuwe foar de transysje? Op’e Feluwe hat bygelyks al in ôfdieling fan de agraryske jongerein himsels opheven omdat der safolle stoppers binne.”
Friese knelpunten
Friesland telt gemiddeld net iets meer bedrijfsopvolgers dan de rest van het land. De leeftijd ligt met 55 jaar net iets onder dat van de gemiddelde Europese boer van 57, maar dat neemt niet weg dat hier niet de nodige uitdagingen zijn. „Hast hjir ek wol jonge PAS-melders en de ôfbou fan de derogaasje wurdt hjir wol hiel hurd fielt.”
De PAS-melders –die zonder een geldige vergunning zitten sinds de Raad van State in 2019 streep zette door het Programma Aanpak Stikstof (PAS)– hadden aanvankelijk voor komende vrijdag gelegaliseerd moeten worden. Dat is drie jaar nadat het legalisatieprogramma werd vastgesteld.
Foarútskowe
Het kabinet wil de legalisatie met drie jaar verlengen. Galema hekelt het gemak waarmee dat werd aangekondigd. „Wat jo net past skowe jo dan foar jo út, wylst de PAS-melders langer yn ûnwissens bliuwe.” Landbouwminister Femke Wiersma maakte onlangs bekend dat ze goede kansen ziet voor een soepeler stikstofberekening.
Door de rekenkundige ondergrens te verhogen, waarmee berekend wordt of een bedrijf een natuurvergunning nodig heeft voor de stikstofneerslag die in een nabijgelegen natuurgebied belandt, zouden in één klap de meeste PAS-melders legaal zijn. „Dat skealt in soad. Mar wy hiene it der fiif jier lyn ek al oer en doe koe it net.”
Verlies mestprivilege
Daarnaast doet het verlies van de uitzondering (derogatie) om meer mest uit te mogen rijden dan elders in Europa extra pijn in Friesland. Hier waren relatief weinig boeren met een mestoverschot. In het Zuiden is dat anders waar zich in de loop der tijd een heel systeem ontwikkelde rond de afzet, verwerking en export van mest.
Sinds de afbouw van de derogatie in 2023 begon zijn er in korte tijd veel Friese boeren bijgekomen met een overschot die nu hoge bedragen kwijt zijn om hun mest te laten afvoeren. De provincie zet zich nu in om in ieder geval voor Friesland een gebiedsderogatie te krijgen. „Dat is noch in lêtste strohalm.”
Meer tijd voor koeien en gezin
Met veel grond en een vrij extensief bedrijf –met onder meer weidevogelbeheer– kan Galema de mest van zijn eigen bedrijf nog wel grotendeels kwijt. Maar het stikstofslot, dat na de uitspraak in december over het schuiven van stikstofruimte binnen het bedrijf (intern salderen) vaster kwam te zitten, belemmert voorlopig wel de ambitie om door te groeien naar 300 koeien.
Hij kan zich over een paar weken in ieder geval weer meer met het bedrijf bezig houden. De maximumleeftijd voor de agrarische jongeren van 35 komt meer in zicht en zijn bestuurstermijn van vijf jaar zit er bijna op. Of hij nog een bestuurscarrière ambieert, zoals zijn voorganger Eke Folkerts of zijn vader Sjoerd, weet hij nog niet.
„It bestjoerswurk wie hiel leuk, ik soe my fereard fiele. Mar ik haw ek wol sjoen fanút hûs wat it kostet. Bist in protte fuort. Ik bin koartlyn heit wurden en wol no ek earst wat mear thús wêze. Oant de simmer wol ik yn elts gefal myn hannen frij hawwe en dan sjoch ik wol.”
Artikel: Leeuwarder Courant 25-02-2025
Dam Beton verlengt opnieuw samenwerking met AJF!
Met trots kunnen we melden dat Dam Beton het sponsorcontract met de AJF heeft verlengd voor maar liefst drie jaar! Na het ondertekenen van deze nieuwe samenwerking werden AJF-bestuursleden Akkelien en Nynke door Henk Dam rondgeleid over het indrukwekkende terrein van Dam Beton in Akkrum.
Dit succesvolle Friese familiebedrijf, met een eigen betoncentrale, is een totaalleverancier van onder andere roosters, silowanden, erfverharding en kavelpaden. Dam Beton is al jarenlang verbonden aan AJF en toont daarmee hun betrokkenheid bij de toekomst van de jonge boer.
Wij zijn enorm dankbaar voor hun steun en waarderen het vertrouwen dat zij in ons werk en onze missie stellen. Samen bouwen we verder aan een sterke en duurzame agrarische toekomst!
Spinder verlengt sponsorcontract AJF
Spinder Draagt bij aan Toekomst AJF 🤠
Op vrijdag 26 januari bekrachtigden Rudmer Hilverda van Spinder en Dagelijks Bestuurders Akkelien Hettinga en Nynke Broersma een belangrijk moment: de verlenging van het sponsorcontract. Agrarische Jongeren Friesland is verheugd dat Spinder Dairy Housing Concepts zich opnieuw verbind aan de toekomst van jonge boeren in Fryslân! Deze ondertekening symboliseert ook een sterke band tussen Spinder en de Agrarische Jongeren Friesland. Wij gaan met elkaar inzetten op voortzetting van ondersteuning, groei en bloei voor de agrarische jongeren in de komende jaren. Hun toewijding aan innovatie en duurzaamheid in de agrarische sector komt tot uiting in deze verlenging van het sponsorcontract. Door samen te werken, bouwen we aan een toekomst waarin kennis, ervaring en vooruitgang hand in hand gaan.
🌱 Samen Vooruit, Samen Sterk! 🚜💚
AJF sluit samenwerking met GreenInclusive
Persbericht: 25 mei 2023
Afgelopen week tekende het bestuur van de Agrarische Jongeren Friesland een samenwerkingsovereenkomst met GreenInclusive. Het doel is om kennis te delen en de mogelijkheden met elkaar te verkennen om invulling te geven aan een toekomstbestendige landbouw.
Agrarische Jongeren Friesland (AJF) telt meer dan 1.000 leden die met elkaar een gezonde toekomst willen creëren voor boerenbedrijven in Friesland. Nu van de sector een transitie wordt gevraagd, zijn de jonge ondernemers op zoek naar perspectief om het voortbestaan van het boerenbedrijf te kunnen garanderen. Dat is zeker in Friesland heel belangrijk. Vanuit maatschappelijk en cultureel oogpunt is het lokale agrarisch achterland integraal onderdeel van onze samenleving.
AJF-bestuursleden Veronica Brolsma en Akkelien Hettinga zijn dan ook blij met de samenwerking: “GreenInclusive is bezig met duurzame nieuwe verdienmodellen voor onze sector. Zij zijn koploper in Nederland en maken zich sterk voor agrariërs in Friesland. We zijn trots dat we hier onze regio samen kunnen optrekken in het belang van onze leden.”
GreenInclusive vindt de samenwerking met jonge agrariërs heel belangrijk “We willen nieuwe ketens vormgeven die voor de lange termijn bijdragen aan onze regionale economie. Ons uitgangspunt is om de agrarische sector daar een sterke positie in te geven. Met de natuurlijke grondstoffen die agrariërs telen, is de bouwsector in staat om ook haar verduurzamingsopgave te realiseren. Het is aan ons om ervoor te zorgen dat agrariërs die deze keuze maken daar maximaal economisch en ecologisch van kunnen profiteren,” zegt Loraine Westerneng van GreenInclusive.
Algemene Ledenvergadering AJF
AJF Nieuwjaarsborrel met Joop Obama & The Presidents
We nodigen al onze AJF leden uit voor een nieuwjaarsborrel op woensdag 4 januari vanaf 20.30 uur bij Loonbedrijf Hiemstra in Deinum.
Met een spetterend optreden van Joop Obama & Band.
Geslaagde opening AJF-seizoen 2021/2022
Door corona is de Algemene Ledenvergadering (ALV) in het voorjaar niet doorgegaan en hadden we besloten de ALV én de startavond van het seizoen in één avond te organiseren. Aangezien iedereen elkaar een tijd niet had gezien was de insteek om er vooral een gezellige avond van te maken. Onze sponsor Silobags had hun bedrijfspand in Winsum beschikbaar gesteld en hier konden wij maandagavond onze leden en relaties ontvangen.
De avond werd geopend door AJF voorzitter Hendrik Galema en tijdens het officiële gedeelte werden de jaarstukken van de vereniging besproken waaronder het financieel jaarverslag en de begroting voor het komende verenigingsjaar. Ook vond er een bestuurswisseling plaats. We hebben afscheid genomen van Uulco Brouwer en Joost Mulder. Twee gekozen bestuurders Veronica Brolsma en Jessica Knol gaan officieel verder als dagelijks bestuurder bij AJF waar ze al geruime tijd meedraaiden. Tot slot is Hendrik Galema unaniem herkozen als voorzitter na zijn eerste jaar. Na het vergadergedeelte hebben we een pubquiz gedaan, onder leiding van quizmaster & DAJK-er Casper Mentink. Daarna was er tijd voor elkaar, gezelligheid, een drankje en muziek van Joop Obama & The Presidents.
Een goede start voor een nieuw AJF seizoen!
Agri Vastgoed is nieuwe partner van AJF
Nieuw partnership voor de Agrarische Jongeren Friesland (AJF)
Vandaag hebben AJF voorzitter Hendrik Galema en Reitze Sybesma van Agri Vastgoed de overeenkomst officieel met elkaar gesloten.
Agri Vastgoed is een uitstekende partner voor de jonge boeren en ondersteunt van begin tot het eind bij agrarische aan- of verkoop.
De mensen achter Agri Vastgoed is een team van onroerend goed adviseurs, binnendienst medewerkers, taxateurs en makelaars, zowel gespecialiseerd in het agrarische als het landelijke wonen. Agri Vastgoed werkt vanuit het kantoor in Grou, mooi centraal gevestigd in Fryslân. Agri Vastgoed is partner geworden omdat de AJF een mooie, ambitieuze club is waarmee ze zich graag willen identificeren en zien veel agrarische jongeren met ambitie, plannen en frisse ideeën voor de toekomst!
