“Er moeten open lijnen zijn tussen de generaties en alles moet besproken kunnen worden om te komen tot een succesvolle bedrijfsovername” is de conclusie van het minisymposium “Bedrijfsopvolging; bewuste keuzes” Dit vond plaats op 11 September jl. in ’t Haske te Joure, georganiseerd door LTO Noord Fryslân, AJF en NAJK. Hierbij stonden de drie kernaspecten van overname centraal, namelijk juridische en fiscale aspecten, financiën en communicatie.
Geart Kooistra, voorzitter LTO Noord Fryslân opende het symposium. Hij zit zelf ook in een bedrijfsovernameproces met zijn zoon en benadrukte dat er goed overleg moet zijn en openheid over hoe over zaken wordt gedacht. Anko Postma, mede-eigenaar van Aepos, een bedrijf wat is gespecialiseerd in coaching, training, interim projecten en assessments vervolgde de avond. Het publiek werd opgewarmd door met een openhartig gesprek tussen Anko en Auke de Jong, mede-vennoot bij Wijn & Cultuurhoeve Thabor, een agrarisch bedrijf wat de wijnbouw en de schapenhouderij combineert met een vergaderlocatie, winkel, atelier en natuurcamping. Tijdens het serieuze interview werd het geheel luchtig gemaakt door de zogenaamde ouders van Auke, gespeeld door Sietske Dijkstra en Sjouke van Houten. “Er moet sprake zijn van wederzijds begrip en inlevend vermogen” volgens Auke. “Nadenken wat acties of handelingen eigenlijk voor de ander betekenen”. Hij vervolgt: “Zorg dat er buiten het werk om met elkaar gesproken wordt over het werk, maar ook over de emoties die aanwezig zijn. Tot slot geeft Auke er ruimte moet zijn om als opvolger dingen anders te doen.
Hierna gingen de 110 bezoekers in 3 groepen uiteen om na elkaar 2 van de 3 workshops te bezoeken. Na een plenair terugkoppeling door Anko vatte Jorrit Postma, voorzitter AJF, daarna de uitkomsten van de workshops samen.
De financiële kant van bedrijfsovername werd toegelicht door Tjalling de Jong van de Rabobank. “Samenwerken tussen de ouder en de opvolger moet het doel hebben om het bedrijf te ontwikkelen, vermogen op te bouwen, resultaat optimaliseren en om een sociaal evenwicht te krijgen tussen gezin en bedrijf” Volgens Tjalling zijn er 4 pijlers waarop de bank let bij het verstrekken van een financiering: de ondernemer, de onderneming en omgeving, de rentabiliteit en het vermogen/zekerheid van het bedrijf.
Jeroen Boele, van Alfa accountants vertelde over de fiscale consequenties van bedrijfsovername waarbij de landbouwvrijstelling een belangrijk aspect is. Het is de grote vraag of deze er blijft in de toekomst. Een actie hierop kan herwaardering zijn. Belastingen, doorschuiven, overdrachtsbelastingen, schenken erf-belasting, meerwaardeclausule’s, zijn aspecten welke behandeld zijn tijdens de workshop.
Over de communicatieve kant van bedrijfsovername vertelde Helène Roele van LTO Noord advies, werkzaam als ondernemingscoach en mediator. “De gunfactor is een zeer belangrijk aspect. Dit kan mede tot stand komen door goed te communiceren met het hele gezin“ volgens Helene. “Het is belangrijk voor alle partijen om water bij de wijn te doen om het voor elk familielid acceptabel te maken” Zij stelt ook dat het belangrijk is dat zaken goed worden vastgelegd. Zij sluit af met het statement: “Bedrijfsopvolging/samenwerken is een management van verwachtingen”
Kortom een geslaagd symposium wat aanleiding geeft voor verdere verdieping.
